In deze nieuwe themareeks zetten we 'Straffe Madammen' in de kijker: collectiestukken uit ons museumdepot, bekeken vanuit een vrouwelijk perspectief. Vrouwen hebben immers door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld bij het maken van brood en gebak.
De straffe madam van deze maand is een schilderij waarop een bakhuisje en een vrouw worden getoond. De vrouw schuift het brooddeeg met een ovenpaal in de oven. We weten voorlopig niet wie het schilderij heeft gemaakt, of wanneer. Het schilderij evoceert een tafereel dat typerend was voor het Vlaams platteland eind negentiende-, begin twintigste eeuw. Tot dan was het bakken van brood voornamelijk een vrouwelijke taak. Dit gebeurde ofwel in bakhuisjes op de boerderij of hoeve zoals op dit schilderij, ofwel in een gemeenschappelijke bakoven, die meestal op het dorpsplein gelegen was. Dit gebruik kon je terugvinden tot het midden van de twintigste eeuw, omdat de professionele bakkerijen doorgaans minder snel hun weg vonden naar de kleine dorpen.
Wat het schilderij voor ons speciaal maakt, is dat de vrouw hier op de voorgrond wordt geplaatst. Immers, het zijn doorgaans mannelijke (professionele) bakkers die in beeld verschijnen in het verhaal over brood en het bakproces, ook in het Bakkerijmuseum. De vrouw verdwijnt hierbij vaak naar de achtergrond, alhoewel ze een heel belangrijke rol heeft gespeeld in dit verhaal.
Vurig gepassioneerd over houtovens? Kom zeker eens langs in onze museumbibliotheek! In onze bibliotheekcollectie hebben we verschillende publicaties zitten die je meer kunnen vertellen over de boeiende geschiedenis van ovens:
Of neem een kijkje op de website van onze collega’s van het MOT, die sinds verschillende jaren het project ‘Red de Bakovens’ opzetten: https://www.mot.be/nl/opzoeken/bakovens