De broodcultuur is officieel erkend als immaterieel cultureel erfgoed in Vlaanderen. Deze erkenning onderstreept de diverse tradities, technieken en gebruiken die al generaties lang verbonden zijn met het bakken, delen en waarderen van brood in Vlaanderen.
Het Bakkerijmuseum Veurne nam in 2020 het initiatief om het erkenningstraject op te starten. Samen met bakkers en de betrokken gemeenschappen werkte het museum aan het aanvraagdossier en het creëren van een breed draagvlak.
Ina Ruckebusch (Bakkerijmuseum Veurne): “Wij zijn enorm trots op deze erkenning en op het traject dat we samen met de broodcultuurrraad, de werkgroep, hebben afgelegd. De erkenning toont aan dat brood nog steeds een belangrijke plaats inneemt in onze samenleving”
De broodcultuur omvat een diepgeworteld ambacht, een sociale traditie en een culinaire identiteit die leeft in bakkersateliers, gezinnen en gemeenschappen. Van zuurdesembrood, flatbreads tot pistolets, van kerstbroden tot klaaskoeken: brood speelt een centrale rol in het dagelijkse leven én in feestelijke rituelen.
Kathou Wagemans (Instituut Brood & Gezondheid vzw):"Brood is niet alleen een onmisbaar onderdeel van ons dagelijks voedingspatroon, maar ook een symbool van verbondenheid en traditie. Het verenigt ons in rituelen en feestelijkheden, vormt een brug tussen generaties, en weerspiegelt de geborgenheid van een gemeenschap die samenkomt om te delen, vieren en herinneren."
De erkenning is een waardering voor zowel professionele bakkers als hobbybakkers, en voor iedereen die bijdraagt aan het doorgeven van deze levende traditie. Met deze erkenning wordt niet alleen het ambacht van de bakker in de kijker gezet, maar ook de culturele en sociale betekenis van brood binnen de samenleving.
Tom Quintelier (Federatie Grote Bakkerijen België): “Brood is alomtegenwoordig in onze maatschappij. Niet alleen bij het ontbijt, in de brooddoos, het broodje onderweg, de zondagse koffiekoek…maar ook in onze taal. Als warme broodjes over de toonbank gaan, brood op de plank, zijn broodje is gebakken…Brood is bovendien gezond, voedzaam, betaalbaar en brengt mensen samen. Brood is een basisbehoefte. Onze broodcultuur is Immaterieel Cultureel Erfgoed”
Blik op nationale samenwerking
Hoewel de erkenning nu een Vlaamse erkenning betreft, is broodcultuur uiteraard een gedeeld Belgisch erfgoed. In heel het land bestaan gelijkaardige tradities, broden, technieken én waardering voor brood. Daarom is het de ambitie om de broodcultuur uiteindelijk ook op Belgisch niveau te laten erkennen. De eerste contacten met de andere gemeenschappen in België zijn inmiddels gelegd met het oog op een toekomstige gemeenschappelijke erkenning.